Rechten en plichten

In Nederland gelden rechten en plichten voor zowel de patiënt als de zorgverlener. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de patiëntenfederatie of de rijksoverheid.
Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO)

Wanneer er iets met uw gezondheid aan de hand is, heeft u de hulp van een arts of een andere deskundige nodig. U vertrouwt zich toe aan zijn zorg. De in de WGBO beschreven rechten en plichten kunt u beschouwen als de basis voor een meer gelijkwaardige relatie tussen patiënt en hulpverlener. Om deze relatie zo goed mogelijk te regelen, hebben zowel u als de hulpverlener rechten en plichten.

Rechten als patiënt

  • recht op duidelijke informatie over eventuele onderzoeken, behandelingen en uw gezondheidstoestand;
  • recht om geen informatie te willen;
  • toestemmingsvereiste voor een medische behandeling;
  • recht om uw medisch dossier in te zien en recht op een kopie daarvan;
  • recht om fouten in uw medisch dossier te herstellen;
  • recht om een eigen verklaring aan uw medisch dossier toe te laten voegen;
  • recht om gegevens uit uw medisch dossier te laten vernietigen;
  • recht op privacy en geheimhouding van medische gegevens (beroepsgeheim);
  • recht op een second opinion (tweede mening) van een andere arts dan uw behandelend arts.

Plichten als patiënt

Zoals gezegd heeft u niet alleen rechten, maar ook plichten. U moet de hulpverlener duidelijk en volledig informeren, zodat deze een goede diagnose kan stellen en een deskundige behandeling kan geven. Ook mag in zo’n situatie van u worden verwacht dat u de adviezen of de voorstellen tot behandeling voldoende ter harte neemt. Dit is echter geen afdwingbare verplichting. Tenslotte moet u de hulpverlener of de instelling betalen. Verder is in Nederland ook iedereen verplicht een zorgverzekering af te sluiten (er zijn enkele uitzonderingen: militairen in actieve dienst en mensen die prinicipiële bezwaren hebben).

Rechten en plichten van de hulpverlener

Een hulpverlener heeft het recht om zijn eigen beslissingen te nemen. Hij hoeft niet zonder meer te doen wat een patiënt of diens vertegenwoordiger hem vraagt. Zijn eigen deskundigheid en overtuiging spelen daarbij een grote rol. Als een hulpverlener van mening is dat een bepaalde behandeling medisch niet noodzakelijk is, mag hij weigeren deze uit te voeren. De belangrijkste plicht van een hulpverlener is het verlenen van goede zorg.

Samenwerking en vertrouwen

In de relatie tussen patiënt en hulpverlener is samenwerking en wederzijds vertrouwen belangrijk. En dat kan niet in een wet worden uitgedrukt! Zowel u als de hulpverlener moeten open staan om gezamenlijk inspanningen te leveren die bijdragen aan de behandeling. De hulpverlener werkt vanuit zijn (medische) professionaliteit aan de behandeling. Hij geeft informatie en staat open voor vragen en eventuele klachten. Voor u is het belangrijk dat u kunt overleggen over wat u van de behandeling verwacht en dat u – voor zover mogelijk- zelf ook bijdraagt aan de behandeling.